بدون شک نیاز بشر، اولین دلیل برای به وجود آمدن بسته بندی بوده است. آدمی از زمانی که پناهگاه های دایمی برای خود پیدا کرد و ناچار شد غذا را از محل های مختلف جمع آوری کرده و به محل سکونت خود بیاورد. این نیاز باعث شد که اولین انواع بسته بندی نظیر کدوهای خشک
شده، صدف ها، برگ ها، پوست حیوانات و دیگر مواد طبیعی مورد استفاده قرار بگیرند. برای انتقال آب، شیر، ماست، روغن یا دوغ از پوست حیوانات و از شاخ حیوانات برای حمل و نقل و ذخیره غذا و محصولات کشاورزی استفاده می شد تا جهت محافظت،
ذخیره سازی و جابجایی مواد غذایی استفاده می شدند. این موضوع در اثر زمان پیشرفت کرده و به صورت پارچه ها و کاغذهای مختلف درآمده و حتی کوزه های سفالینی که بشر بعد از کشف آتش تولید کرد، از جمله بهترین پوشش ها و ظروف نگهداری مواد
غذایی شدند که امروزه نیز با تغییرات اندکی کاربرد فراوانی دارند.
همچنین بنابر گفته تاریخ شناسان بعد از پیدایش آتش، نیاز به حمل این کشف مهم بدون خاموش شدن در هنگام کوچ و حمل و نقل از یک محل به محل دیگر به خوبی حس می شد و حمل کنندگان آتش و افراد دخالت کننده در بسته بندی آتش دارای منزلتی معنوی و روحانی بودند. در حال حاضر
نیز نگهداری و حمل و نقل اشیا و لوازم منحصر به فرد، عتیقه و گرانقیمت نیز با روش های خاص بسته بندی، حفظ و جابجا می شوند. برای بسته بندی مواد غذایی (مثلا میوه و سبزیجات) منسوجات توری همان چیزی است که هم ویژگی دیده شدن و هم دوام
را برآورده می کند. در هر صورت به تدریج با رشد تمدن بشری، کیسه ها و سبدهای گوناگونی جهت حمل و نگهداری از مواد خوراکی که با استفاده از مواد گیاهی و حیوانی تهیه می شوند به فهرست بسته بندی ها اضافه شد.
به احتمال زیاد بابلی ها اولین قومی بودند که سبدها را برای بسته بندی و حمل محصولات خود بافتند. بین سال های 8000 الی 4000 ق.م آدمی با قرار دادن کاسه ای از جنس خاک رس در دل آتش، صنعت کوزه گری و سفالگری را پدید آورد و پس از آن نوبت
به ساخت ظروفی از جنس برنز، آهن و مس رسید. از ظرف های سرامیکی به علت سادگی فرآیند ساخت و در دسترس بودن مواد اولیه تا قرنها به عنوان بسته بندی مواد مختلف استفاده می-شد.
اولین ظروف شیشه ای در بین النهرین و مصر باستان در سال 1500 ق.م تولید شد. این ظروف شیشه ای از پیچیدن رشته های شیشه داغ به دور هسته ای از خاک رس بدست می آمد و اولین طراحی بسته-بندی با کشیدن یک ترکه چوب برروی این شیشه داغ نرم، حاصل گردید. در روم باستان و
در حدود سال 50 ق.م شیشه گری با دمیدن لوله، وارد مرحله جدیدتری شد. با این اختراع ظروف و جام های شیشه ای که پیش از این تنها برای اجناس گران قیمت و بیشتر در معابد و کاخ ها بکار می آمد، قابلیت استفاده عمومی یافت. بر این اساس پیش
از اواخر قرن 19 ، آب معدنی، سس، ترشی، مربا و محصولات دیگر که پیش از این به صورت آزاد فروخته می شدند، برای فروش در ظروف شیشه ای بسته بندی می شدند. امروزه بیش از صدها نوع از اجناس و مواد در بسته های شیشه ای بسته بندی شده و با
کیفیت مطلوب به بازار عرضه می شوند.
همچنین رومیان با استفاده از کیسه های چرمی به حمل و نگهداری مایعاتی نظیر آب و روغن و انواع حبوبات مبادرت می-کردند. در همین دوران اولین بشکه های چوبی در منطقه آلپ ساخته شد. این بشکه های چوبی تا قرون متمادی یکی از متداول-ترین اشکال بسته بندی بودند.
پیشرفت بسته بندی با اختراع کاغذ توسط تسای لئون در چین و در حدود سال 105 میلادی شکل تازه تری گرفت. چینی ها 800 سال اسرار تولید کاغذ را نزد خود مخفی نگه داشته بودند، لیکن توسط مسلمانان کشف و سرانجام به اروپاییان انتقال یافت و آدمی توانست با توسعه دانش تولید
کاغذ به ایجاد بسته های جدیدتر و در عین حال بهتری برای کالاها دست یابد و سپس با دستیابی به دانش تولید کاغذ، اولین بسته های کاغذپیچ برای بسته بندی محصولات گران قیمت نظیر داروها، چای و همچنین کالاهایی نظیر سنجاق و میخ بکار گرفته شد.
و در ادامه با تولید مقوا و کاغذهای ضخیم تر صنعت بسته بندی، روند تکمیلی خود را به سرعت طی نمود.
انقلاب صنعتی در انگلستان، به سرعت اروپا و امریکای شمالی را دربر گرفت، دنیای جدیدی را پیش روی انسان قرار داد و لذا انسانی که هر روزه با اختراعات جدید، شاهد پیشرفت در علوم مختلف بود، با اختراع دستگاه چاپ، بسته بندی های جالب تری را عرضه کرد.
بطور کلی ظهور انقلاب صنعتی تحول اساسی در نظام تولید ایجاد کرده و جهان را با فوران کالاهای گوناگون صنعتی روبرو کرد. لذا تنوع کالاها و رقابت فشرده میان تولید کنندگان و بازرگانان به تدریج هنر را نیز علاوه بر علوم دیگر وارد مجموعه سیستم بسته بندی کرد. و سپس
علوم دیگری نظیر روان-شناسی فردی، اجتماعی و ارگونومی به این مجموعه اضافه شد و سبب گردیدند که صنایع بسته بندی سهمی قابل توجه از بودجه شرکت های تولیدی را به خود اختصاص دهند.
پیش از این کالاها صرفا بر اساس نوع جنس فروخته می شدند، اما با رشد بسته بندی، تولیدکنندگان برای تضمین کیفیت محصولات عرضه شده، تصمیم به استفاده از نام تجاری برای محصولات خود گرفتند. اولین نام های استفاده شده، در حقیقت نام تولیدکنندگان بود. به عنوان مثال شویپس و کلگیت که نام تولیدکنندگان آنها بود به یک نام تجاری تبدیل گردید. همچنین برخی از شرکت های تولیدی مانند شرکت غله امریکا مبادرت به تهیه نمادی به عنوان علامت تجاری کالای خود کردند. این نماد یکی از شخصیت های از مذهبی مسیحیت بوده و تداعی گر مردانگی، شرافت و دوستی می باشد. لازم به ذکر است که موفقیت این نماد موجب گردید تا سایر شرکت های تولیدی از علامت های تجاری دیگری برای کالاهای خود استفاده کنند.
دستیابی به پلاستیک در سال 1856، مقوای موج دار در سال 1870، بسته بندی در خلا در سال 1930 بسته بندی در شرایط اسپیتک یا پاک در سال 1940 و کنسرو سازی در شرایط پاک در سال 1960 از جمله دیگر کوشش های بشر بود که هر کدام با ایجاد شرایط بهتر و نوین تری، در پیشرفت بسته بندی، مؤثر واقع شدند. اما آنچه باعث شد تا بسته بندی نقش موثرتری پیدا کند، افتتاح اولین فروشگاه بزرگ به نام فروشگاه پنج و ده در سال 1879 بود که به عنوان پیشرو سوپرمارکت های مدرن امروزی می باشد. این فروشگاه که به صورت خودگردان اداره می شد، موجب گردید تا نقش فروشنده و بازاریاب به بسته بندی منتقل شود. و لذا با احراز چنین شخصیت جدید، میل به جذب مخاطب بیشتر شده و در نتیجه طراحی ها با رنگ و لوگو و فرم های زیبا تر و با توجه به سلایق خریدار، ایجاد شدند.
نیاز به بسته بندی بهتر و مقاوم تر منجر به پیدایش و توسه ظروف فلزی گردید. البته قوطی سازی از زمان ناپلئون شروع شده بود. برای مدت مدیدی قوطی های کنسرو با دست ساخته می شد. از اوایل قرن بیستم، قوطی های فلزی که شکلی بهداشتی داشت رواج یافت و این امکان بوجود آمد که بتوان از تجهیزات سریعتری برای ساخت، پر کردن و بستن درب قوطی های فلزی استفاده شود.
توسعه صنعت پلاستیک به سال 1843 برمی گردد، زمانی که دکتر مونت کومریک جراح آفریقایی گزارش داد که می توان با استفاده از ماده اولیه کائوچو دسته خوبی برای چاقو ساخت. و سپس در دسامبر 1935 شیمیدان های انگلستان به ماده جدیدی به نام اتیلن دست یافتند که خواص عایق حرارتی خوبی داشت. امروزه نیز پیشرفت های علمی در زمینه بسته بندی همچنان ادامه داشته و با هر فناوری جدید، تغییرات نوینی در این امر بوجود آمده است. طبق تحقیقات و بررسی های به عمل آمده، بیش از 3/2 کالاهای بسته بندی شده مربوط به مواد غذایی و نوشیدنی های مختلف بوده و 3/1 مابقی نیز مربوط به کالاهای آرایشی و بهداشتی، لوازم منزل و غیره می باشد.
برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید